Leugens.nl

Is een hemelreis wel echt een reis naar de hemel? 

Bijna Dood Ervaring

In navolging van de Nederlandse cardioloog Pim van Lommel, die zichzelf, vooral bij zijn vakbroeders onsterfelijk belachelijk maakte met zijn boek Eindeloos Bewustzijn waarin hij Bijna Dood Ervaringen (BDE) beschrijft van mensen die een hartstilstand overleefden en daaruit de conclusie trekt dat er een hiernamaals is, heeft de Amerikaanse neurochirurg Eben
Alexander een soortgelijk pareltje geproduceerd.

Alexander viel ten prooi aan een zeldzame vorm van hersenvliesontsteking en lag een kleine week in coma. Daaruit ontwaakt verkeerde hij in de rotsvaste overtuiging dat hij een week in het hiernamaals had vertoefd waarmee hij zichzelf bombardeert tot de enige mens die in de hemel is geweest en is teruggekeerd op aarde.

Onze hemelreiziger werd stante pede in de armen gesloten door Oprah Winfrey. Ook Ivo Niehe gaf Alexander een podium in die optocht van zonderlingen die De tv show heet.

Hallucinaties

Er is inmiddels aardig wat onderzoek verricht naar BDE, en de bevindingen zijn tot nu toe weinig hoopgevend voor de mensen die in een hiernamaals wensen te geloven en met het verschijnsel BDE het ultieme bewijs boven water dachten te hebben.

Het betreft namelijk door zuurstofgebrek veroorzaakte hallucinaties, variërend van lichtflitsen tot het ‘zien’ van overleden dierbaren. Door het plotselinge wegvallen van de bloeddruk ontstaat een tekort aan bloed, en dus ook aan zuurstof, in de hersenen. Bepaalde hersengebieden reageren daarop met een korte hyperactiviteit aan impulsen, die zich vervolgens verspreiden over het hele brein, waardoor kortstondige hallucinaties kunnen optreden.

Mensen die lijden aan temporale kwab-epilepsie zijn ook vaak onderhevig aan (religieuze) hallucinaties, terwijl bij hen de dood op geen enkel moment intreedt, ook niet bijna.

De hersenvliesontsteking van Alexander zal, wellicht in combinatie met medicatie, een soortgelijk effect hebben veroorzaakt. Volgens Alexander was echter zijn ‘hele cortex buiten bedrijf’. Je mag verwachten dat er EEG-gegevens beschikbaar zijn die deze bewering kunnen ondersteunen, maar hij meldt daar niets over en biedt ook geen inzage in alle medische gegevens.

Erg de weg kwijt

Voor sommigen is het feit dat Alexander neurochirurg is een overtuigend argument. ’s Mans medische kennis genereert een zweem van betrouwbaarheid, net als bij Pim van Lommel.

Maar ook onder medici heb je mensen die de weg kwijt zijn. Zo zijn er huisartsen die zich schuldig maken aan homeopathie, om nog maar te zwijgen over de internist die samen met Jomanda Sylvia Millecam de dood injoeg door een adequate behandeling af te raden, omdat haar tumor een ‘bacteriologische ontsteking’ zou zijn. Die internist is uit z’n beroep gemikt en mag nooit meer als medicus optreden.

De medische achtergrond van Alexander maakt zijn onzin alleen maar kwalijker. Voor de patiënten waarbij (door zuurstoftekort veroorzaakte) hallucinaties optreden, zijn die waanbeelden levensecht. De meesten van hen zweren een blik in het hiernamaals te hebben geworpen.

Dat is niet verwonderlijk, want het probleem met hallucinaties is dat ze door de mensen die ze ondergaan niet als zodanig te herkennen zijn. In ‘paranormale’ kringen wordt BDE vaak opgevoerd als bewijs dat er ‘meer is tussen hemel en aarde’ en ‘dat er nog zoveel is dat we niet begrijpen.’

De denkfout die hier wordt gemaakt is tweeledig: ten eerste begrijpen we BDE wel (alleen zij niet) en ten tweede impliceert het simpele feit dat we inderdaad nog niet alles begrijpen niet automatisch dat er sprake is van bovennatuurlijke hocus pocus.

Ik ken mensen die niet begrijpen hoe een verbrandingsmotor werkt, maar dat betekent niet dat hun auto op toverkracht rijdt. Het betekent alleen dat ze niet begrijpen hoe een verbrandingsmotor werkt.

Vroeger begrepen we nog veel minder van de natuurkunde, het menselijk lichaam en de kosmos. Dat leidde tot krankzinnige percepties, resulterend in de aanname dat de aarde plat is of de rotsvaste overtuiging dat de zon om de aarde draait.

Een overtuiging die vooral door de katholieke kerk werd aangehangen, ook al hadden wetenschappers haar allang gediskwalificeerd. Religieuze of andere spirituele overtuigingen hebben nog nooit iets wezenlijks bijgedragen aan een beter begrip van mens en wereld.

Dat is voorbehouden aan de wetenschap.

*) Gard Simons is columnist en schrijver. Dit artikel verscheen ook in de Volkskrant maandag 23 december 2013

Gard Simons | 24-12-13 09:01